Rút gọn phân số là một trong những kiến thức trong chương trình học lớp 4 và được áp dụng rất nhiều về sau. Chúng ta cùng tìm hiểu về cách rút gọn phân số nhanh chóng và các bài tập vận dụng trong bài viết sau đây.
Rút gọn phân số là gì?
Phân số tối giản
Trước khi bước vào tìm hiểu về rút gọn phân số, các em cần nắm được khái niệm phân số tối giản.
Phân số tối giản là phân số có tử số và mẫu số không cùng chia hết cho một số tự nhiên nào khác 1 (hoặc -1 nếu là số âm).
Ví dụ về phân số tối giản:
Rút gọn phân số
Rút gọn phân số (hay tối giản phân số) là đưa phân số đó về phân số tối giản. Tức là phân số thu được có tử và mẫu số không thể cùng chia hết cho số nào ngoài trừ 1 (hoặc -1 nếu là các số âm). Nói dễ hiểu, phân số cuối cùng thu được thì mẫu số và tử số có ước chung lớn nhất là 1.
Ví dụ: Rút gọn phân số 12/16
Ta có:
Một số chú ý khi rút gọn phân số:
- Không thể rút gọn được phân số tối giản
- Khi rút gọn phân số thì hãy rút gọn thành phân số tối giản
- Hãy xác định ước chung lớn nhất của tử số và mẫu số để rút gọn phân số một cách nhanh chóng.
Hướng dẫn cách rút gọn phân số
Để rút gọn một phân số chưa tối giản thì ta làm như sau:
- Bước 1: Xét xem tử số và mẫu số có cùng chia hết cho số tự nhiên nào lớn hơn 1 không?
- Bước 2: Chia tử số và mẫu số cho số đó
- Bước 3: Lặp lại bước 1 và bước 2 cho đến khi thu được phân số tối giản.
Ví dụ: Rút gọn phân số 18/72
Lời giải:
Ta thấy 18 và 72 đều chia hết cho 2 nên chia cả tử và mẫu cho 2 ta được:
18/72 = (18 : 2)/(72 : 2) = 9/36
Tiếp tục, cả tử và mẫu đều chia hết cho 9:
9/36 = (9 : 9)/(36 : 9) = 1/4
Vì 14 là phân số tối giản nên ta đã hoàn thành xon phép rút gọn phân số: 18/72 = 1/4
Lưu ý: Khi tử số chia hết cho mẫu số thì phân số có thể rút gọn về số tự nhiên.
Ví dụ: Rút gọn phân số 18/9 = 2
Bài tập rút gọn phân số
Bài tập 1: Rút gọn các phân số sau
Bài tập 2: Tìm phân số tối giản và phân số chưa tối giản
Bài tập 3: Điền số thích hợp vào ô trống
Trên đây là cách rút gọn phân số nhanh và chính xác nhất. Mong rằng với những bài tập vận dụng sẽ giúp các em hiểu rõ hơn cách rút gọn một phân số chưa tối giản và nắm vững kiến thức này.
